'Heerlijke Primitieven' behelsde drie zomertentoonstellingen: één in het Rubenshuis, Museum Mayer van den Bergh en in het KMSKA. Het betrof een unieke presentatie van een onderbelicht aspect van de Vlaamse Primitieven. Vooral de tentoonstelling in het Rubenshuis scoorde erg hoog in publieks- en persbijval.
Meestertekeningen van Jan van Eyck tot Hiëronymus Bosch:
14 juni tot 18 augustus 2002 - Antwerpen, Rubenshuis
Omdat de delicate bladen met zorg worden gekoesterd, zijn ze meestal slechts bekend in een kleine kring van deskundigen. De tentoonstelling Meestertekeningen van Jan van Eyck tot Hiëronymus Bosch in het Rubenshuis betekende dan ook een absolute primeur: in dit overzicht kon een breed publiek voor het eerst kennismaken met de sublieme tekenkunst van de late Middeleeuwen.
Het verhaal van bijna honderd jaar tekenkunst (ca. 1425–1510) van de Vlaamse Primitieven leidt langs vier grootmeesters – Jan van Eyck, Rogier van der Weyden, Hugo van der Goes en Hiëronymus Bosch – en hun respectievelijke groepen van navolgers. Ruim vijftig meestertekeningen vonden hun weg naar het Rubenshuis, waaronder – zo schatten de curatoren – niet minder dan tachtig procent van de bewaarde toptekeningen. De detaillering, het realisme en de expressiviteit van deze kostbare kleinoden zijn van een fabelachtige kwaliteit. Hun uitvoering is heel gevarieerd, zowel in techniek als in drager: men zette ragfijne zilverstiftlijnen en gevoelige pentekeningen op perkament, maar ook op papier, soms geprepareerd of gekleurd. Of op paneel, zoals de beeldschone Heilige Barbara van Jan van Eyck.
Van Jan van Eyck tot Hans Memling in het Koninklijk Museum:
14 juni tot 18 augustus 2002 - Antwerpen, KMSKA
In het Antwerpse Koninklijk Museum voor Schone Kunsten was sinds 18 december 2001 de restauratie van drie topstukken uit de collectie gestart. Het gaat om drie panelen van Hans Memling die bekend staan als Christus met zingende en musicerende engelen. Ze maken pas een eeuw deel uit van de permanente collectie van het museum. Dit is niet zomaar een restauratie: het gaat om uiterst belangrijke werken. Het project dat meerdere jaren zou duren, is veelomvattend én kon door het publiek worden gevolgd. Een eerste tussenstand werd tijdens ‘Heerlijke Primitieven’ exhaustief belicht. Bovendien voerde het museum ter gelegenheid van dit project een volledige herschikking door in zijn Vlaamse-Primitievenzalen.
De schatkamer van Mayer van den Bergh:
14 juni tot 18 augustus 2002 - Antwerpen, Museum Mayer van den Bergh
De collectie Vlaamse Primitieven van museum Mayer van den Bergh is voor velen een goed bewaard geheim gebleven. Tijdens ‘Heerlijke Primitieven’ werden de deuren van deze schatkamer wijd opengezet. Hier kwam je meer te weten over de beeldtaal en de techniek die de Vlaamse Primitieven veelvuldig hanteerden. Het ‘Internationaal studiecentrum voor de middeleeuwse schilderkunst in het Schelde- en Maasbekken’ garandeerde met de resultaten van zijn recent interdisciplinair onderzoek een stevige wetenschappelijke basis voor deze tentoonstelling.
'Heerlijke Primitieven' was een groot succes wat publiekscijfers en externe communicatie betreft. 84.174 bezoekers aan de drie tentoonstellingen. Wanneer je de bezoeken van journalisten, nocturnes, VIPS en randevenementen zoals de NACHT VAN DE MUSEA, concerten op de Klara-avond en op de Primitievenings meetelt, kom je aan 110.880 bezoekers.
